(d.1802 - ö.1880)

Yafa-Kudüs demiryolu hattı tamamlandı.

İSTİHBARAT
İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin Makedonya'da başlattığı hareket sonunda, cemiyetin etkisiyle ve II. Meşrutiyet'in ilanıyla 29 Temmuz 1908'de Meclis-i Vükela (Bakanlar Kurulu)'nın kararnamesiyle teşkilata ait birçok belge yakılarak faaliyetine son verilmiştir.

Thomas Edison elektrik ampulünün patentini aldı.

Tanzimat edebiyatının önemli isimlerinden Ziya Paşa öldü.

Sanayi-i Nefise Mektebi "Güzel Sanatlar Okulu" açıldı.

Doğum: 11 Kasım 1821, Moskova, Rusya Ölüm tarihi ve yeri: 9 Şubat 1881, St. Petersburg, Rusya

Rus çarının öldürülmesiyle Rusya'da yoğun bir Yahudi düşmanlığı başladı. Yahudiler Rusya'dan da kovuldu.

Mühendishane'de mümtaz sınıf adı altında yeni bir sınıf teşkil edildi. "Darü'l-Fünun-ı Sultanı Turuk-u Maabir Mektebi"nin faaliyetlerine son verildi ve Orman ve Maadin Mektepleri birleştirildi.

Almanya ve İngiltere'nin desteğini alan Fransa, Tunus'u işgal etti.

Yıldız Mahkemesi'nde Mithat Paşa'nın yargılanmasına başlanıldı.

Teselya ile Narda kazası, Yunanistan'a terk edildi.

Osmanlı Hükûmeti'nin 219.938.559 Osmanlı lirası olan dış borcu indirime gidilerek toplam dış borç 141.505.309 lira olarak tespit edilmiş, ödeme koşulları yeniden düzenlenmiştir.

Düyun-u Umumiye

Muharrem Kararnamesi'nin 15. maddesine göre, Osmanlı İmparatorluğu'nun dış borçlarını ödeyememesi sonucu, borç ödemelerini güvence altına alacak olan vergi kaynaklarının toplanması ve denetimi işlevini yürütecek olan Düyun-u Umumiye'ye bırakılmıştır.

Alkol, tütün, tuz, ipek, damga resmi, pul gelirleri Düyun-u Umimiye'ye bırakıldı. Ayrıca Bulgaristan vergisi, Kıbrıs'ın gelir fazlası ve Doğu Rumeli vergisini de denetim altında tutuyordu.

(d.1803 - ö.1882)

(d.1809 - ö.1882)

Yahudilerin Kudüs'e göçleri.

Alman Robert KOCH kolera virüsünü tanımladı.

Doğum: 12 Şubat 1809, The Mount, Shrewsbury, Birleşik Krallık Ölüm tarihi ve yeri: 19 Nisan 1882, Home of Charles Darwin - Down House, Downe, Birleşik Krallık

İngilizler Mısır'ı işgal etti.

Yenişehirli Avni Bey, İstanbul'da öldü.

Osmanlı ordusunun Prusya askeri heyeti tarafından ıslahına başlanması.

Doğum: 5 Mayıs 1818, Trier, Almanya Ölüm tarihi ve yeri: 14 Mart 1883, Londra, Birleşik Krallık

İzmir Tütün fabrikası kuruldu.

Cibali Tütün fabrikası kuruldu.

Hiram MAXIM tam otomatik makinalı tüfeği yaptı.

(15 Mayıs 1718 – Londra'lı avukat James Puckle, makineli tüfeği icat etti.) ???

Başlangıç meridyeni İstanbul'da ki "Milyon Taşı" noktasından İngiltere'de ki Greenwich Gözlem Evi'ne alındı. Roma Devletleri döneminde, Milyon Taşı, dünyanın merkezi olarak kabul edilmekteydi.

Mithat Paşa ve Damat Mahmut Calâlüddin Paşa, Taif zindanında boğularak öldürüldü.

Beyazıt Devlet Kütüphanesi açıldı.

Bestekâr Hacı Arif Bey öldü.

Kamerun, Almanya'nın sömürgesi oldu.

Gazeteci Agâh efendi öldü.

Alman Heinrich HERTZ elektromanyetik dalgaları keşfetti.

Alman Karl BENZ 14,5 km/saat hız yapabilen satış amaçlı ilk arabayı üretti.

Mısır'da İngiliz nüfuzunun tanınması

Özgürlük Heykeli, Fransa'dan New York'a getirildi.

Bulgar-Sırp savaşı yaşandı. Bu savaşı kazanan Bulgarlar, Rumların kiliselerini işgal ederek, büyük bir katliama girişti.

Fransız bilimci Louis Pasteur'ün bulduğu kuduz aşısı ilk kez insana uygulandı.
✔️1885'te dünyada ilk defa çiçek aşısı uygulaması için Osmanlı'da kanun çıkarılmıştır.
✔️Maddi katkı talebinde bulunan Pasteur'e, II.Abdulhamid tarafından, Osmanlı'dan 3 kişiyi yanına alarak asistan olarak yetiştirmesi şartı ile 10.000 altın yollanmıştır.
* Mekteb-i Tıbbiye-i Askeriye-i Şâhâne'den müderris Alexander Zoeros Paşa'nın başkanlığında,
* Kaymakam (yarbay) Dr.Hüseyin Remzi ve
* Kaymakam (yarbay) Veteriner Hüseyin Hüsnü beyler gönderilmiştir.
✔️1887'nin Ocak ayında, Mekteb-i Tıbbiye-i Askeriye-i Şahane'de, Zoeros Paşa'nın kliniğinde;
Daûl-Kelp ve Bakteriyoloji Ameliyathanesi (Kuduz Tedavi Müessesesi) kuruldu.
Bu kurum, dünyada üçüncü, doğunun ise ilk kuduz merkezi olmuştur.

Doğu Rumeli eyaleti valiliği Bulgar prensine verildi ve bu bölgedeki Osmanlı kontrolü zayıfladı.

El Salvador, Honduras ve Nikaragua birleşerek Orta Amerika Birliğini kurdular.

(d.28 Kasım 1820 - ö.5 Ağustos 1895) Alman sosyalist, filozof, tarihçi ve siyaset bilimcidir. Aynı zamanda, iş insanı. Karl Marx ile birlikte Marksizm'in kurucusu sayılan Engels "ilk marksist" olarak tanımlanmıştır.

İstanbul'da Ermeni olayları çıktı. Kumkapı'da patrikhane önünde toplanan üç dört bin kadar Ermeni, Babıali'ye doğru yürüyüşe geçti. Ermenileri Osmanlılara karşı kışkırtan ve kullanan yabancı devletlerin Ermeniler lehinde müdahalelerde bulundular.

İlk barış ödülünü İsviçreli Henri Dunant (1828-1910) aldı.

İlk radyo yayını Guglielmo Marconi (1874-1937) tarafından gerçekleştirildi.
İtalyan mucit Guglielmo Marconi, telsiz-telgraf sistemini geliştirdi ve İngiltere'den Atlantik aşırı ilk mesajını yollamayı başardı.
29 Mart 1903: Marconi'nin telsiz sistemi aracılığıyla, Londra ve New York arasında düzenli haber akışı başladı.

Tiyatrocu Güllü Agap öldü.

Yemen isyanlarının tekrar başlaması

Polonyalı Marie CURIE ve kocası Pierre CURIE radyumu keşfetti.

1902'de Abdülazîz b. Abdurrahman es-Suûd'un Riyad'ı tekrar ele geçirmesiyle Vehhâbîlik Necid'de yeniden etkin duruma geldi.

1902, Paris
Genel Başkan Prens Sabahattin
Kurucu ve Üyeler: Ahmet Fazlı (Genel Sekreter), İsmail Kemal, Dr. Nihat Reşat (Belger), Dr. Rıfat, Miralay Zeki, Dr. Sabri, Hüseyin Tosun, Milaslı Asker Murat, Şair Hüseyin Siret.

Prens Sabahattin (1879-1948 / annesi Sultan Abdülmecid'in kızı, Sultan Abdülhamid'in kız kardeşi, Seniha Sultan'dır.) Osmanlı'nın çöküşten kurtulmasının ancak din ve fen ilimlerinin beraber okutulması yanında fertlerin hürriyetinin sağlanması ve "teşebbüs-ü şahsî" şeklinde ifade ettiği "girişimcilik ve üretim" ile mümkün olabileceğini savunmuştur.

Bağdat demiryolu sözleşmesi imzalandı.

JönTürkler'in ikinci evre faaliyetleri: Abdülhamit'in yönetimine karşı terar örgütlenen Jön Türkler, Paris'te I. Jön Türk Kongresi'ni topladı. Ahmed Rıza öncülüğünde Terakki ve İttihat Cemiyeti kuruldu. Jön Türklerin, Federatif Osmanlı İmparatorluğu'nu amaçlayan kesimi ise Prens Sabahattin öncülüğünde "Teşebbüsü-ü Şahsi ve Adem-i Merkeziyet Cemiyeti"ni kurdular.

Atatürk 1899 yılında Manastır Askerî İdadisi'ni bitirdikten sonra İstanbul'da Harp Okulu'na yazılır. Buradan 1902'de, 21 yaşında teğmen olarak mezun olur. Bu rütbenin Osmanlı zamanındaki adı ‘'Mülâzım-ı evvel'' olarak bilinir.

Öğrenimine Harp Akademisi'nde devam eden Mustafa Kemal 1903 yılında üsteğmen olur. O dönemin deyimiyle: ‘'Mülâzım-ı sani'' rütbesine ulaşır.

Yunan arkeologlar, Girit ve Mora yarımadası arasındaki Antikythera adası yakınlarında, 55 m. derinlikte, mö.87 yılında batmış olan dönemin lüks tüketim maddelerini taşıyan bir gemi batığı buldular. Bu batıkta Antik Çağ'ın mekanik analog bir bilgisayarı olarak kabul edilebilecek Antikythera düzeneği bulundu. Yapılan incelemelerde, düzeneğin mö.100'lerde yapıldığı ve gök cisimlerinin konumlarını modelleyen bir mekanizma olduğu değerlendirildi.

Küba, ABD'den (İspanya'dan) bağımsızlığını kazandı, Tomás Estrada Palma ülkenin ilk başkanı oldu. Ancak ABD ordusu 28 Ocak 1909 tarihine kadar ilkede ki varlığını sürdürdü.

Bilim adamı Thomas Edison pili buldu.

Theodor Herzl, Filistin'e Yahudilerin yerleşmesi için II.Abdülhamit'i ikna etmek üzere 1896 ile 1902 yılları arasında İstanbul'a beş sefer yaptı. Herzl, İstanbul'a gelmeden önce ön hazırlıklar içine girdi ve II.Abdülhamit'e, yurtlarının sınırını;
"Kuzeyde Kapadokya Dağlarından, güneyde Süveyş Kanalına kadar olan alanı kapsamalıdır, Davud ve Süleyman'ın Filistin'i olmalıdır"
diye beyan etti. Bu sınırlar, Kitab-ı Mukaddes'te çizildiği iddia edilen Filistin coğrafyasıdır. Herzl, çok zor durumda olan Osmanlı maliyesinin bu topraklar karşılığında düzeltilmesi teklifini de getirdi.

Fakat Herzl, II.Abdülhamit ile görüşmelerinde herhangi bir sonuç alamamış ve Abdülhamit, Polonyalı soylu Kont Philipp de Newlinsky vasıtasıyla Herzl'e gönderdiği şu cevapla Herzl'in bu isteklerini sonlandırmıştır:

"Eğer Bay Herzl senin bana arkadaşım olduğun gibi bir arkadaşın ise, ona nasihat et, bu konuda bir diğer adım atmasın. Ben bir karış bile olsa toprak satamam. Zira bu vatan bana ait değil, milletime aittir. Benim milletim bu imparatorluğu savaşta kanlarını dökerek kazanmışlar. Onu kanlarıyla verimli kılmışlar. Bu toprak bizden sökülüp alınmadan evvel, biz onu tekrar kanlarımızla sularız. Benim Suriye ve Filistin alaylarının efradı birer birer Plevne'de şehit düşmüşlerdir. Onlardan bir tanesi dahi dönmemek üzere muharebe meydanlarında canlarını vermişlerdir.

Türk İmparatorluğu bana ait değildir. Türk milletine aittir. Ben onun hiçbir parçasını veremem. Bırakalım Yahudiler milyonlarını saklasınlar. Benim imparatorluğum parçalandığı zaman, onlar Filistin'i hiç karşılıksız ele geçirebilirler. Fakat bizim yalnız cesetlerimiz taksim edilebilir. Ben canlı bir vücut üzerinde ameliyat yapılmasına müsaade edemem."

Sultan II.Abdülhamit, bununla kalmamış, Yahudileri Filistin'e yerleştirmemek için çeşitli tedbirler almış ve hatta toprak almalarını engelleyici kanun çıkarmıştır.
Herzl anılarında; "Siyonizmin amacına ulaşması için Osmanlı'nın dağılmasını beklemeliyiz." diye yazmıştır.

Makedonya'da Bulgar İhtilal Cemiyeti'nin faaliyeti ve Cum'a-ı Bala ayaklanması.

Hüseyin Hilmi Paşa'nın geniş yetkilerle "umumi müfettiş" olarak Makedonya'ya tayini.

Fransız Gustave LIEBAU ilk emniyet kemerini tasarladı ve patentini aldı.

Hollandalı doktor Willem EINTHOVEN elektro-kardiyografi (EKG) cihazını icat etti.

• 2.Meşrutiyet'in ilanı için, İttihatçılar tarafından "Hürriyet Taburları" kuruldu.
• Cemiyetin önde gelenlerinden Resneli Niyazi Bey bir taburla dağa çıktı. Resneli Niyazi Bey'e Enver Bey de katıldı.
• İttihatçılar, Selanik Hükumet Konağını işgal ettiler.

Askeri ayaklanmaların bütün ülkeye yayılması tehdidine karşı, II.Abdülhamit, Anayasayı yeniden yürürlüğe koyma kararı aldı ve 23 Temmuz 1908'de Meşrutiyet ilan ettiğini duyurdu.

Osmanlı Devleti'nde Meşrutiyet'in ilanı için baskı kuran İttihad ve Terakki Cemiyeti, bir "halk hareketi" değildi. Meşrutiyet'i ilan edenler; devletin, eğitim almış, -sözde aydın- kesiminden gelen, Batı hayranı bir dünya görüşüne sahip olan genç subaylar ve bürokratlardı.

İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin, ilk önce Manastır'da, ardından da Selanik'te başlattığı ve Meşrutiyetin ilanı ile sonuçlanan 23 Temmuz 1908 darbesi; 1909'dan itibaren her sene kutlanan resmi ve milli bir bayram günü olarak ilan edildi.

Osmanlı tâbiyetine karşılık dinî özerklik

1911, İstanbul
Kurucuları: İsmail Hakkı Paşa, Dr.Dagavaryan, Mustafa Sabri, Abdülhamid Zöhravi, Müşir Fuat Paşa, Damat Ferit Paşa, Ferik Süleyman Paşa, Volçentrinli Hasan, Miralay Sadık, Dr. Rıza Nur, Tahir Hayrettin

22 Ocak 1919 Hürriyet ve İtilaf Fırkası, yeniden çalışmaya başladı.
- Yeni Başkan: Müşir Nuri Paşa
- Üyeler: Müşir Zeki Paşa, Ayan azası Abdülkadir, eski Konya Mebusu Zeynelabidin, eski Tokat Mebusu Mustafa Sabri, eski Karesi Mebusu Vasfi Efendi, Süleyman Paşa, Celalettin Paşa, Ali Kemal, Refik Halid (Karay), Nureddin, eski Tahran Sefiri Hasip, sabık Maarif Nazırı Rıza Tevfik (Bölükbaşı), Tüccardan Hacı Osman ve Mehmet Ali Beyler

M.KEMAL ÖZLÜK DOSYASI: 14 Teşrinisani 327 (27 Kasım 1911) tarihinde Binbaşılığa terfi edilmiştir.

Güney kutbu (Antarktika) keşfedildi - Kaptan Scott ile uzun süren bir rekabetten sonra, Norveçli Roald Amundsen Güney Kutbu'na ilk ayak basan kişi oldu. Amundsen'den bir ay sonra kutup noktasına varan Kaptan Scott ve adamları dönüşte güney kutbunda donarak öldüler.

Mustafa Kemal Trablusgarb'a geldi. Burada Kurmak Binbaşı rütbesiyle savaşa katıldı.

(d.1837 - ö.1912)

Soma-Bandırma demiryolu hattı işletmeye açıldı.

Alman Alfred WEGENER kıtasal kayma kuramını ortaya attı.

Henrietta LEAVITT pulsarların periyodu ile parlaklığı arasındaki korelasyonu keşfetti.

İstanbul'da ilk hava meydanı, askeri amaçlarla 1912 yılında Yeşilköy'de hizmete girdi. Ayastefanos (Yeşilköy) Tayyare İstasyonu olarak biliniyordu. Sivil havacılığımızın ilk adımı, 1925 yılında yine Yeşilköy'de kurulan Türk Tayyare Cemiyeti ile atıldı. Küçük bir askeri hangar ile yanındaki kargir binanın sivil uçuşlara tahsis edilmesinin ardından, İstanbul-Ankara arasında Şubat 1933'de gerçekleştirilen ilk uçuşla,"Yeşilköy Hava Meydanı" sivil uçuşlara açılmış oldu.

1947 yılında Westinghouse Electric Internatıonal Company ve The IG White Engineering Corporation ile sözleşme imzalandı. 1949 da başlanan inşaat, 1953 de tamamlandı ve 1 Ağustos 1953 de "Yeşilköy Hava Meydanı" uluslararası uçuşlara açıldı. Yeşilköy Havalimanı, 1985 yılında Atatürk Hava Limanı adını aldı.

M.KEMAL ÖZLÜK DOSYASI: 19 Kânunusani 327 (1 Ocak 1912) Tarihinde Bingazi'de bulunan müşarünileyhin Derne karşısındaki Şark Gönüllü Kumandanlığı'nı deruhte etmiştir.

17 Aralık 1908 de göreve başlayan 3.Meclis-i Mebusan Padişah tarafından feshedildi.

Şubat 1912 tarihinde yapılan seçimlerde yaşanan şiddet olayları ve halkın üzerinde kurulan baskı nedeniyle siyasi tarihe 1912 seçimleri "sopalı seçim" olarak geçti. 1912 sopalı seçimlerinde 270 milletvekilinden 264'ünü İttihat ve Terakki Fıkrası'nın adayları tamamen hile ile kazandı.

Avnullah Korveti batırıldı.

M.KEMAL ÖZLÜK DOSYASI: 26 Şubat 327 (11 Mart 1912) tarihinde Derne Kumandanlığı'na tayin edilmiştir.

24 Mayıs 1911'de başta dönemin ünlü Türkçüleri olmak üzere, birçok tanınmış şair, edip, bilim ve düşünce adamına mektuplar yazdılar ve 21 kişilik de bir girişimciler kurulu oluşturdular. Bu topluluğun Dr. Fuat Sabit (Ağacık) başkanlığındaki üyeleri ile ünlü Türkçülerden Mehmed Emin (Yurdakul), Akçuraoğlu Yusuf, M. Ali Tevfik (Yükselen), Emin Bülend (Serdaroğlu) ve Ağaoğlu Ahmed Beğlerin katıldığı bir toplantı yapıldı.

Türkçülük düşüncesini yayacak ve yaşatacak bir derneğin kurulması ve adının da "Türk Ocağı" olması, 3 Temmuz 1911'de yapılan bu toplantıda kararlaştırıldı. Bu toplantının yapıldığı tarih, bu yüzden Türk Ocağı'nın "fiili" kuruluş tarihi de sayılır. Çünkü o toplantıda kuruluş işlemlerini gerçekleştirecek bir "geçici yönetim kurulu" seçilmiştir.

Derneğin kurucusu görünenler, Mehmed Emin (Yurdakul), Ahmed Ferit (Tek), Ağaoğlu Ahmet ve Askeri Tıbbiyelelileri temsilen Fuat Sabit (Ağacık) beylerdir.

Ocağın amacı, "Akvam-ı İslamiyenin bir rükn-i mühimmi olan Türklerin milli terbiye ve ilmi, içtimai, iktisadi seviyelerinin terakki ve i'lasıyla Türk ırk ve dilinin kemaline çalışmak" idi.

Bir Alman şirketine 1910'da ısmarlanan Galata Köprüsü hizmete girdi. Köprüden geçiş 1930'a kadar paralı olarak sağlandı. "Müruriye" denilen geçiş parasını, önlükler giyen tahsildarlar topluyordu.

2340 yolcusuyla, 10 Nisan 1912'de Londra'dan New York'a ilk yolculuğuna çıkan Titanik isimli gemi, New Foundland'ın güneyinde battı: 1513 kişi öldü. Geminin batma sebebi olarak, buzdağına çarpması gösterildi.

4. Meclis-i Mebusan toplandı.

İlk defa, bir Osmanlı pilotu olan Fesa (Evrensev) Bey Osmanlı tayyaresi ile Türk toprakları üzerinde uçtu.

18 Nisandan itibaren İtalyanlar'ın Rodos, Oniki Ada ve Çanakkale Boğazı'na tecavüzleri başlamıştı. Nihayet 4 Mayıs'ta Rodos adası işgal edildi.

İstanbul'da çıkan büyük yangında 1120 ev kül oldu.

Mançu hanedanının yakılıp Çin Cumhuriyetinin kurulması.

Yeşilköy Hava Uçuş Okulu'nun açılışı. Daha sonra Hava Harp Okulu olacaktır.

Halaskar Zabitan, kendisini "Kurtarıcı Subaylar" olarak ifade eden gizli ve silahlı bir örgüttür. 1912 Mayısından Bab-ı Ali baskınına kadar bir çok eylem gerçekleştirmiştir.

İstifa etmekle birlikte daha hükümeti devretmemiş olan Sait Paşa, Padişaha giderek askere hitaben bir beyanname yayınlanmasına muvaffak olmuştur. Orduya hitaben yazılan, askerin siyasete müdahale etmemesi ve kendi vazifeleri ile meşgul olmalarını isteyen beyanname 19 Temmuz'da yayınlanmıştır. Bu beyannamede askerin isteklerinin göz önünde bulundurulduğu belirtilmiş, askerin bu tavrının askeri disipline aykırı olduğu ve bu nedenle "ihanet" sayılacağı ifade edilmiştir.

HALASKAR ZABİTAN GRUBU
1912, İstanbul
Kurucu ve Yöneticiler:
Kurmay Binbaşı Gelibolulu Kemal (Şenkıl), Kurmay Kolağası Kastamonulu Hilmi, Sürvari Kaymakamı Recep, Bahriye Binbaşısı İbrahim Aşki, Yüzbaşı Kudret

Gazi Ahmed Muhtar Paşa tarafından kurulan ve üç eski sadrazamın da dahil olduğu kabine. İttihad ve Terakki'ye muhalif olarak ortaya çıkan ve "Halaskar Zabitan Grubu" adı ile anılan gizli cemiyetin faaliyetleri sonucu Said Paşa istifa etmiş, sadaret teklif edilen Londra elçisi Tevfik Paşa da padişah için "Na kabil-i kabul" olan "Meclis-i Mebusan'ın dağıtılmasını" şart olarak öne sürmüştü.

Sadaret'e 1912'de (9 Temmuz 1328) Ahmed Muhtar Paşa tayin edildi.

Bu arada İttihat ve Terakki'ye mensup valilerin görevden alınması meselesinden Hüseyin Hilmi Paşa da istifa etmiş ve yerine Sami Paşazade Halim Bey getirilmiştir.
Büyük Kabine'nin karşılaştığı güçlükler, devletin iç gaileleri yanında, Balkan devletlerinin aralarında anlaşarak hazırlıklarını yapmaları ve Osmanlı Devleti'ne savaş açmalarıdır. Rumeli'deki ıslahat meselesinde delege bulundurmaları ve silah altındaki Osmanlı askerinin terhisi gibi kabulü mümkün olmayan istekler karşısında başlayan Balkan Savaşı bu kabine zamanına rastlar.